چکیده

حوضه آبریز و شبکه زهکشی پایه و اساس بسیاری از تحلیل های هیدرولوژیکی را تشکیل می دهند. از آنجا که حوضه های آبریز واحدهای هیدرولوژیکی هر ناحیه را می سازند مطالعه و بررسی آنها در هر ناحیه، اطلاعات هیدرولوژیکی آن ناحیه را ارائه می نماید. اگر چه در روش های سنتی ، تعیین حوضه آبریز به طور دستی و با استفاده از منحنی میزان های نقشه توپوگرافی انجام می گیرد، در این مقاله به معرفی روش استخراج حوضه آبریز و زهکش ها با استفاده از سیستم اطلاعات مکانی و مدل رقومی ارتفاعی زمین پرداخته شده و اثر خطای مدل رقومی ارتفاعی در استخراج زهکش های حوضه مورد بررسی قرار گرفته است . بدین منظور در این پروژه از ده DEM انتخابی در طولها و عرضهای جغرافیایی متفاوت از داده های USGS استفاده شد. همچنین یک مطالعه شبیه سازی به منظور تولید خطاهای اتفا قی با مقادیر متفاوت بر روی DEM انجام شد سپس سلول های زهکش استخراج شدند و آشکارسازی اثر خطاهای شبیه سازی روی سلول های زهکش استخراج شده مورد بررسی و تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصله کاهش شدید سلول های زهکش را حتی وقتی که خطای کمی در داده های DEM دخالت داده شده باشد نشان می دهد.

واژگان کلیدی: مدل رقومی ارتفاعی زمین، سطح انباشت، تابع جریان، تراز cut-off

1- مقدمه

توپوگرافی نقش مهمی در توزیع جریان آب در مناطق طبیعی ایفا می کند لذ ا ارزیابی کمی این فرآیند با شکل توپوگرافی منطقه ارتباط نزدیکی دارد. توپوگرافی منطقه را می توان بوسیله مجموعه ای از مقادیر ارتفاعی مدل نمود و مدل رقومی ارتفاعی زمین تشکیل شده را به کمک الگوریتم های خاصی (از لحاظ دقت ) تجزیه و تحلیل کرد .در این روش منطقه یا حوضه مورد نظربه تعداد ی سلول شبکه بندی می شود . در ساده تر ین حالت هر سلول بیانگر عددی است که ارتفاع آن را مشخص می کند، با استفاده ازاطلاعات رقومی ارتفاعی زمین می توان به مدل پخش آب در حوضه دست یافت.خصوصیات مختلفی مانند شیب ، جهت شیب، طول جریان، سطح انباشت و شبکه آبراهها به آسانی از مدل رقومی ارتفاعی زمین قابل استخراج هستند به گونه ای که پیشرفت فناوری های مدلسازی رقومی زمین و سیستم های اطلاعات مکانی و افزایش دسترسی به مدل رقومی ارتفاعی زمین و بالا رفتن کیفیت DEMبه طور قابل ملاحظه ای کاربرد DEM را برای تحلیل های ژئومورفولوژی ک افزایش داده است . در این مقاله اثر خطاهای شبیه سازی شده روی عوارض هیدرولوژیکی مستخرجه از داده های DEMبررسی می شود . برای این منظور DEM منطقه ای از شمال کشور از سایت USGS جهت تحلیل خطاها انتخاب شد ، نتایج نشان می دهد وابستگی های مکانی در اندازه گیری های DEM اثر کمی در نتایج حاصل از استخراج سلول های زهکش از DEM خواهد داشت و نیز انحراف کوچکی در اندازه گیری های ارتفاع ی، تفاوت های شدید ومحسوسی در عوارض هیدرولوژیکی مستخرجه ایجاد خواهد نمود.

نویسنده: میثم عفتی، محمودرضادلاور، وحید اکبری، مقاله ” استخراج شبکه زهکشی از DEM و تاثیر خطاهای آن بر عوارض هیدرولوژیکی”

مطالب مرتبط:

استخراج شبکه زهکشی از DEM – بخش دوم استخراج شبکه زهکشی از DEM – بخش سوم استخراج شبکه زهکشی از DEM – بخش پنجم