DEM در علوم زمین، زیست محیطی و مهندسی دارای کاربردهای DEM اول باید مشخص شود که چه نوع اطلاعاتی باید از DEM استخراج شود و دیگر اینکه این اطلاعات معمولا در کجا مورد استفاده قرار میگیرند. در آینده DEM تبدیل به یک راهکار عملی می شود که در کاربردهای مختلفی مثل توسعه تکنولوژیکی گرافیک کامپیوتری و نمایش، تئوری های فضایی و پایگاه داده ها مورد استفاده قرار می گیرد. بیشترین کاربرد DEM در موارد زیر است:

• تعیین مقدار z با استفاده از x و y مشخص
• برازش یک سطح جهت تعیین z به عنوان تابعی از x و y با استفاده از x ، y وz نقاط معلوم
• تعیین مقدار z در فواصل ثابت از طریق درونیابی با استفاده از x ، y وz نقاط معلوم
• تعیین سطح مقطع خط یا صفحه با سطح (تولید پروفیل)
• برآورد و ارزیابی منحنی های تراز و تولید پروفیل
• تعیین خط دید یا تعیین مناطقی که از سایر نقاط قابل دید هستند
• محاسبه حجم بین سطوح مشخص
• محاسبه شیب
• محاسبه منظر یا جهت شیب
• کاربرد های تکمیلی دیگر هم چون تصحیح اعوجاج در عکسهای هوایی یا پیش بینی مناطق تحت آنتن دهی رادیو و تلویزیون

طبقه بندی زمین با استفاده از DEM

یکی از مهمترین کاربردهای DEM طبقه بندی زمین می باشد که می توان با استفاده از مدلهای ارتفاعی زمین طبقه بندی های مختلفی را به منظور اهداف خاص مورد مطالعه انجام داد.

به عنوان نمونه سازمان منابع طبیعی در نظر دارد تا بر حسب ارتفاعات خاصی که برای رشد گیاهان خاص مطلوب است مناطق مختلف زمین را تفکیک نماید که این کار به راحتی با در اختیار داشتن DEM منطقه قابل بکارگیری است و می توان قسمتهای مختلف زمین را با استفاده از بازه ارتفاعی مورد نظر طبقه بندی نمود.

برای این امر دانستن توابع مدل ، بررسیهای زبری زمین و … امری ضروری است که قبلا به انها اشاره شده است.

آن دسته از اطلاعات توصیفی عارضه ای که بصورت مطلق نیستند ، معمولا بصورت کمی می باشند . مواردی همچون جمعیت یک کشور ، طول یک رودخانه و برآورد میزان ذخیره همگی توصیفات کمی اندو عوارض کمی همگی عددی اند.

از آنجایی که مقادیر کمی در یک مقیاس عددی اند، نمادسازی اعمال شده به آنها نیز معمولا دارای مقیاس است. روشهای مختلفی برای اعمال طبقه بندی نمادها بکار گرفته می شود:

طبقه بندی (تفکیک رنگ) ، طبقه بندی بر اساس نماد ، طبقه بندی با نمادهای دارای تناسب و تراکم نقطه که عمومی ترین و معمولترین روش نمادسازی با طبقه بندی رنگ است به این صورت که عوارض را بصورت گام های رنگی در محدوده ای از رنگ ها که تدریجا تغییر می کنند ، نمایش می دهد.

برای اطلاعات کمی نیز روشهای متفاوتی برای طبقه بندی وجود دارد که عبارتند از :

• تکه های طبیعی (Natural Break (Jenks)) : در این روش گروه بندی مطابق با دسته ها (Cluster) و شکاف ها (Gaps) در داده ها ساخته شده است.
• بازه های مساوی (Equal Interval) : گروههای از محدوده های مقادیر مساوی در این روش ایجاد می شوند .
• بازه های تعریف شده (Defiend Interval) : همانند روش قبل است با این تفاوت که اندازه ی بازه را می توان تعریف نمود.
• چارک (Quantile) : گروههایی با تعداد عوارض مساوی را ایجاد می نماید
• انحراف معیار (Standard Deviation): گروهها را مطابق با ضرایب معین انحراف معیار از میانگین مقادیر ایجاد می کند.

امروزه نرم افزار های مختلف سیستم های اطلاعات مکانی که معروفترین آنها ArcGIS می باشد از روشهای فوق الذکر به منظور طبقه بندیها استفاده می نمایند.

هرکدام از روشهای مختلف طبقه بندی با استفاده از یک هیستوگرام یا نمودار توزیع قراوانی قابل رویت است . (شکل زیر)

در شکل بالا محور x محدوده مقادیر در فیلد مورد نظر و محور y شمارش عوارض را نمایش می دهد . خطوط عمودی بیانگر تعداد گروههای داده ها می باشد.

ستونهای عمودی بینگر درصدی از محدوده های مقادیر است. این هیستوگرام ارتباط بین هر گروه از داده ها را با محدوده ی مقادیر نشان می دهد.

مطالب مرتبط:

مدل رقومی زمین (DTM) – بخش ششم (مدیریت داده های DTM) روش تهیه DEM (مدل ارتفاعی رقومی) در آرک جی ای اس (ArcGIS) – بخش اول روش های تولید DEM