5- پیاده سازی
در این قسمت نحوه عملکرد سیستم OSLAS و پیاده سازی آن بر روی یک منطقه واقعی بررسی میشود (شکل 2). منطقه مورد مطالعه ناحیه 7 منطقه یک شهر تهران میباشد. برای انجام فرآیند تخصیص کاربری اراضی توجه به فاکتورهای مختلف محیطی، اقتصادی، اجتماعی، همسایگی و … الزامی است. در این تحقیق برای مدلسازی تناسب زمین از لایه های اطلاعاتی شیب، ارتفاع و خاک و برای مدلسازی دسترسی از لایه راههای اصلی و همچنین معابر فرعی که توسط سازمان نقشه برداری کشور در مقیاس 1/2000 تهیه شده بود، استفاده گردید.
از آنجا که برای مدلسازی اثر همسایگی کاربریهای اراضی و تهیه نقشه های اثر همسایگی نیاز به حداقل داده های کاربری اراضی در سه سال متمادی است، در این تحقیق نیز داده های مورد استفاده، داده های موجود سالهای 74، 81 و 92 که توسط سازمان شهرداری شهر تهران جمع آوری شده، می باشد .
شکل 2 منطقه مورد مطالعه
تمامی مراحل ذکر شده در بخش 1 را بر روی داده های ذکر شده برای هفت اداری، آموزشی، بهداشتی درمانی، – فضای سبز، تجاری، فرهنگی مذهبی و مسکونی انجام شد و در نهایت نقشه تخصیص کاربری برای سال 1400 پیشبینی شد. نتایج بخشهای مختلف در شکل 9 زیر نشان داده شده است.
شکل 3- الف نقشه اثر همسایگی و ب پتانسیل کاربری درمانی و ج نقشه کاربری پیشبینی شده برای سال 1400
6- نتیجه گیری و پیشنهادات
امروزه اهمیت نرم افزارهای پایه GIS نظیر ArcGIS ، SmallWorld ، GeoMedia ، AutoCadMap و … به عنوان بستر توسعه سامانه های اطلاعات مکانی بر کسی پوشیده نیست. این سامانه ها با توجه به مدت زمان زیادی که از آغاز توسعه آنها میگذرد در حال حاضر به سطح مناسبی از بلوغ و کارآیی دست یافته اند. اما مشکل عمده این نرم افزارها، انحصاری بودن، قیمت گران و نبود پشتیبانی فنی از آنها در ایران است. افزون بر این در بسیاری از موارد این نرم افزارها در دستهی فناوریهای پیشرفته قرار گرفته و با توجه به تحریم ایران توسط برخی کشورها امکان دریافت نرم افزارهای اصلی وجود ندارد و بیشتر نرم افزارهای اختصاصی فاقد مجوز هستند و خریداری آنها به همراه مجوز مستلزم پرداخت هزینه بالایی است. در این تحقیق جهت گام برداشتن در جهت توسعه نرم افزارهای متن باز به طور نمونه یک سیستم برای مدلسازی فرآیند تخصیص کاربری اراضی در بستر نرم افزار متن باز MapWindow توسعه داده شد. در آینده می توان این نرم افزار و همچنین دیگر نرم افزارهای متن باز مکانی را برای کاربردهای مختلف دیگر برنامه ریزی زیست محیطی، مدیریت بحران و هیدولوژی توسعه داد. با توجه به کاربرد انتخاب شده، بررسی نرم افزارهای مکانی و بحث توسعه آنها در این تحقیق تنها بر روی نرم افزارهای رومیزی انجام شد. این در حالیست که نرم افزارهای کارآمد و قوی متن باز مکانی زیادی در زمینه های تحت وب و پایگاه داده وجود دارد از اینرو این موضوع میتواند در تحقیقات آتی مورد بررسی قرار گیرد. این نرم افزارها قابلیت تلفیق بسیار خوبی با هم دارند میتوان از تلفیق آنها در ایجاد یک سیستم کارآمد و بهینه استفاده کرد.
نویسنده: آزاده نصیری ، محمد کریمی (نشریه مهندسی نقشه برداری و اطلاعات مکانی)
