سیستم اطلاعات جغرافیایی یا جی ای اس (GIS) کاربردهای متعددی در مهندسی راه و حمل و نقل دارد؛ من جمله:

• آنالیزهای شبکه (Network) راه‌ها نظیر:
  • یافتن موثرترین مسیر حرکت (کوتاهترین طول – زمان یا هزینه گذر از یک موقعیت به موقعیت دیگر)
  • حل مسائل یک مبدا – یک مقصد(Origin – Destination) و چند مبدا – یک مقصد
  • تعریف ویژگی محورهای شبکه و وسائط نقلیه (مانند حد سرعت) و اعمال ملاحظاتی از قبیل محدودیت وزنی
  • تجزیه و تحلیل و تهیه گزارشات درباره داده‌های شبکه جاده‌ای
  • تعیین مناطق سرویس‌دهی Service Area) ) اطراف ابنیه و تاسیسات راه براساس فاصله

• فعال یا غیرفعال ساختن حریم چرخش (Turn Penalty) در تغییر مد حمل و نقل (از جاده به ریل یا از جاده به کشتی)
• تلفیق با مدل‌های پهنه‌بندی به منظور انتخاب مناسبت‌رین مکان‌ها
• تهیه نقشه شماتیک موضوعی شبکه راه‌ها براساس کاربری جاده (بزرگراه – راه اصلی)
• تعیین نزدیکترین تسهیلات نسبت به هر مکان در شبکه و نمایش مسیرهای دستیابی به آن
• گزارش عمومی جهات هر حرکت در ارتباط با زمان و طول سفر، نام جاده‌های عبوری و …
• ابزار مدلسازی رقومی رویه زمین ) /Digital Terrain Model (DTM به شکل سه بعدی:
  • بازسازی سطح سه بعدی زمین، از طریق نقاط ارتفاعی و شیب طبیعی زمین در هر جهت
  • بازسازی محورهای طراحی در سیستم سه بعدی و قطع دادن آن با رویه زمین جهت محاسبات سطح و حجم عملیات خاکی خاکبرداری (Cut) و یا خاکریزی (Fill) با معرفی ارتفاع صفحه برش
  • ارزیابی مهندسی دسترسی‌ها و مسیرها با ایجاد انواع پروفیل‌ها و برش‌ها از سطح زمین
  • مدل دسته‌بندی وضعیت منطقه براساس ارتفاع، شیب یا امتداد
  • مدل‌های پرواز، تغییر جهت دید و منبع نور و اغراق ارتفاعی
  • مدل ایجاد خطوط منحنی میزان و تولید mash (عوارض سه بعدی سیستمی) با حذف خطوط پنهان از دید
  • مدل تولید تصاویر و چشم‌اندازهای خاص

• بستر مناسب جهت ترکیب با سیستم‌های تعیین موقعیت جهانی (GPS) به منظور رهگیری وسائط نقلیه و خط سیر آنها:
  • می‌توان از سیستم‌های تعیین موقعیت ماهواره‌ای (GPS) و GIS در قالبی مرکب از سه عنصر زیر استفاده نمود:
    • کاربران با سیستم حمل و نقل: شبکه از وسائط نقلیه سنگین در حال آمد و شد که گاه وقایع بعد مثبت (تقاضای جدید حمل کالا) و گاه وقایع بعد منفی از کار افتادن و خرابی وسیله نقلیه) در آن اتفاق می‌افتد
    • سیستم تعیین موقعیت فضائی ماهواره‌ای (GPS)
    • مرکز کنترل و ارتباطات رادیوئی واسط سیستم GPS و سیستم GIS
  • در مجموع، اطلاعات کلی هر گره (تقاطع) از جاده‌های کشور ارزش‌های ایمنی و کارائی تحت شرایط زمان موجود و اطلاعات مرتبط با مسیر حرکت پیش‌بینی شده‌اند. نام راننده، نوع وسیله، نوع کالای حمل‌شونده، مختصات وسیله نقلیه و عواملی که بر وسیله نقلیه موثرند، در سیستم وارد می‌شوند و امکاناتی به شرح زیر را مهیا می‌نماید :

• ثبت و بازیافت خط سیر حرکت
• امکان نمایش حرکت موضوعات متحرک بطور همزمان
• امکان پیش‌بینی مسیر حرکت متحرک با توجه به تعریف معادله آن
• تولید گزارش مسیر به صورت خودکار و با نظر کاربر
• بستر مناسب اعمال سیاست‌های مکان‌یابی (Location) فعالیت‌های مرتبط با حمل و نقل
• بستر مناسب عملیات تخصیص منابع به مصارف (Allocation) جهت بهره‌وری وضع موجود
• همراه ساختن اجزای سیستم با نشانه‌های تصویری (Hotlink) و امکانات چندرسانه (Multimedia)، نظیر تصاویر، گزارشات، جداول و نمودارها و فیلم مربوط به راه یا ابنیه
• مجموعه کاملی از ابزارهای مدل‌سازی و تحلیل آماری با کاربردهای مختلف حمل و نقلی
• امکان ثبت و بازیابی گزارشات اتفاقات شبکه جاده‌ای ایران و تحلیل فضائی آنها جهت بهینه‌سازی جریان تردد در شبکه
• توسعه سیستم (Customization) از طریق تعریف ماکرو با ترکیب دستورهای اصلی به تعداد نامحدود و تلفیق با منوهای سیستم

مطالب مرتبط:

جی ای اس (GIS) و سیستم های حمل ونقل – بخش اول جی ای اس (GIS) و سیستم های حمل و نقل – بخش دوم کاربرد جی ای اس (GIS) در مدیریت حمل و نقل و ترافیک – بخش اول