سیستم مختصات UTM
این سیستم مختصات از بهترین سیستمهای تصویر از نظر خطاها و اعوجاجات چه در اشکال و چه در جهتها و مساحتها می باشد. در عین حال اصلی ترین مشکلی که در این سیستم تصویر وجود دارد این است که ساختاری یکپارچه ندارد و ساختار و مختصات هر زون دقیقاً مانند زونهای دیگر است به طوری که تمامی 60 زون مختصاتی یکسان دارند و فقط شماره زون است که آنها را از یکدیگر متمایز می سازد. کشور ما با توجه به وسعت آن در چهار زون 40 ،39 ،38 و 41 قرار گرفته است. شکل ذیل نحوه قرار گیری ایران در این چهار زون را نمایش می دهد.
فاکتور مقیاس در نصف النهار میانی هر زون برابر 0.9996 می باشد و در فاصله ای حدود 180 کیلومتر از نصف النهار میانی در استوا (که با نزدیک شدن به قطبین این فاصله نیز کاهش پیدا می کند) این فاکتور برابر 1 می باشد و در راستای این خطوط مقیاس واقعی می باشد، مبدأ مختصات تمام زونها به گونه ای انتخاب شده است که طول نصف النهار میانی 500000 متر می باشد و از آنجایی که ایران در نیمکره شمالی است، استوا به عنوان مبدأ عرضها در نظر گرفته می شود. بدین ترتیب مختصات تمام زونها مانند یکدیگر می باشد.
شمای کلی سیستم مختصات UTM
نحوه توزیع خطاها در سیستم مختصات UTM در دو زون
سیستم مختصات UTM در واقع نوعی از سیستم Transverse Mercator می باشد که پارامترهای آن در سطح جهانی به صورت استاندارد تعریف شده است. در سیستم TM پارامترهای مرتبط را می توان بر حسب گستره منطقه مطالعاتی بر روی زمین، تعیین نمود و عموما دًر شرایطی که وسعت منطقه برای استفاده از این سیستم مناسب باشد (طول جغرافیایی منطقه کمتر از 6 درجه جغرافیایی باشد) اما گستره منطقه مورد مطالعه در محدوده یک زون UTM قرار نداشته باشد یعنی بخشی از آن در یک زون و بخشی از آن در زون دیگر باشد، بنابراین می توان به جای استفاده از UTM از سیستم TM استفاده نمود.
پارامترهای این سیستم تصویر عبارتند از:
Projection: Transverse Mercator
Ellipsoid: International 1909 or WGS 84
Datum: European 1950 (ED50) or WGS 84
False Easting: 500000
False Northing: 0
Central Meridian: Based on Area Extent
Latitude of Origin: 0
Scale Factor: 0.9996
نویسندگان: مهدی امینی پور، امیرحسین فدائی، عباس گلی، نوشین محب علی
