ناوبری یکی از مهمترین وظایف سامانه های اطلاعاتی همراه می باشد. ناوبری در محیطهای باز وبسته انجام می شود.ناوبری وظیفه ای مرکب از عناصر شناختی و حرکتی است.ناوبری صرفا شامل تعیین موقعیت کاربر، موقعیت هدف و حتی تعیین مسیر با الگوریتمهای کمترین فاصله نمی توان اهداف ناوبری را به فرجم رساند.نحوه رسیدن به مقصد از مسایل مهمی است که باید به آن توجه شود.این موضوع تنها به مشخصات فنی وابسته نبوده وعناصر شناختی ودرک عامل نیز در آن نقش اساسی ایفا می­کند .کاربر بر پایه و اساس قراین و شواهد خارجی در ذهن خود یک نقشه تدوین می­کند که به نقشه شناختی Cognitive Map موسوم می­باشد و بر پایه این نقشه راه خود را پیگیری می­نماید.راهیابی نه تنها مشخصات فنی بلکه دارای ویژگیهای شناختی نیز می­باشد که مهمترین بخش فعالیت ناوبری را شامل می­شود.

تعاریف راهیابی:

راهیابی دارای تعاریف متعددی می­باشد:

• The process used to orient and navigate
• The ability to find a way to a particular location in an expedient manner and to recognize the destination when reached
• The dynamic process of using our spatial ability and navigational awareness of an environment to reach a desired destination
• The overall goal of wayfinding is to accurately relocate from one place to another in a large-scale space
• wayfinding includes the planning and decision making processes involved in the determination of a route the navigator has to follow from a start to goal location.
• Wayfinding is defined as a spatial problem solving process with the three subprocesses:(a) decision making, (b) decision execution, and (c) information processing.

به طور کلی راهیابی تلفیقی از فناوری و عناصر شناختی برای هدایت پیوسته کاربر متحرک جهت رسیدن به مقصد با پردازش و ارائه اطلاعات مکانی مرتبط است. از آنجا که کاربران راهیابی طیف وسیعی از افراد و وسایل نقلیه متحرک را در بر می­گیرد نقش سیستمهای پردازشگر همراه پررنگ می­شود. سیستمهای همراه امکان پردازش داده را در هرزمان و هر مکان برآورده ساخته وامکان هدایت پیوسته کاربر را فراهم می­سازند.

سیستم پردازشگر همراه Mobile GIS تلفیقی از فناوریهای GIS، شبکه و رایانه های همراه با هدف دسترسی به داده های مکانی در هر موقعیت توصیف شده است. موضوع اصلیMobile GIS اشیاء غیر جغرافیایی بوده و تحقیقاتش راجع به روابط اشیاء غیر جغرافیایی با اشیاء جغرافیایی و یا سایر اشیاء متحرک است.

یک سیستم Mobile GIS دارای ویژگیهای زیر می­باشد:

• عدم ثبات و قید برا ی محل کاربر، سخت افزار ، نرم افزار
• وجود شبکه و توزیع داده ها
• وجود بخشی از پرسش و پاسخها و تحلیلهای مکانی
• تلفیقی از فناوریهای مختلف

انجام یک فرآیند مسیریابی شامل مراحل زیر می­باشد:

1. توجیه: در این مرحله موقعیت اولیه کاربر نسبت به عوارض جغرافیایی موجود در پایگاه داده تعیین می­شود.
2. انتخاب مسیر در شبکه راهها برای رسیدن به مقصد مورد نظر
3. نمایش شبکه راهها برای تایید مسیر طی شده توسط کاربر
4. و در نهایت شناسایی مقصد و یا معرفی نزدیکترین عارضه به مقصد که در پایگاه داده ذخیره­سازی شده است.

کاربر با استفاده از داده­های مکانی راهیابی نموده و مسیر حرکت خود را مشخص می­کند.داده­های مورد نیاز راهیابی به سه دسته شاخصهای راهیابیLandmarks، راه و داده­های نمونه برداری شده که عمدتاً به صورت نقشه ارائه می­شوند، تقسیم­بندی کرده اند.اطلاعات توپولوژیکی مانند مجاورت با یک اثر تاریخی، داده­های متریک مانند فاصله از میدان و داده­های مفهومی مانند نام خیابان از دیگر ملاکهای راهیابی می­باشند.

از پرکاربردترین روشهای راهیابی می­توان به استفاده از شاخصهای راهیابی Landmarks اشاره نمود.شاخصهای راهیابی به عامل کمک می­کنند تا با تشخیص مسیر به مقصد مورد نظر برسند.یک شاخص مناسب برا ی راهیابی بایستی دارای ویژگیهای زیر باشد:

• ماندگاری: دارای عمر طولانی باشد.
• برجستگی: در محیط شاخص و برجسته باشد.
• محیط باز:تحت دپوشش عوارض دیگر مخفی نشود.
• شناخت: عارضه تا حد ممکن در منطقه شناخته شده و معروف باشد.
• یکتایی:
• تفکیک:شاخص فاصله مناسبی نسبت به شاخصهای قبلی و بعدی داشته باشد.
• فایده: نزدیکی به نقاط تصمیم گیری مانند محل تقاطعها

مطالب مرتبط:

ناوبری همراه – بخش دوم تعیین موقعیت در شبکه بیسیم بر اساس RSS – بخش اول تعیین موقعیت در شبکه بیسیم بر اساس RSS – بخش دوم