3-4- معرفی ابزار نمایش MapsFroge
شروع استفاده از ابزار نمایش MapsFroge برای نمایش اطلاعات مکانی در سال 2008 و در دانشگاه برلین به وقوع پیوست. هدف نهایی این پروژه را می توان به طور بسیار ساده فراهم سازی جعبه ابزاری برای نمایش اطلاعات مکانی فراهم شده توسط OSM بر شمرد. بصورت بسیار مختصر در این جعبه ابزار امکاناتی برای نمایش بهینه نقشه، ناوبری، مسیر یابی، همپوشانی نقشه های برداری، جستجو و اندکس گذاری نقاط مورد علاقه تعبیه شده است. از دیگر مزایای آن می توان به متن باز و رایگان بودن آن و همچنین استفاده از فرمت های بسیار کم حجم برای ذخیره سازی داده های مکانی اشاره نمود. اما به عنوان مهمترین محدودیت ها نیز می توان به عدم پشتیبانی از تعریف سیستم تصویر و همچنین استفاده از OSM به عنوان تنها فراهم کننده اطلاعات مکانی اشاره نمود. در مقایسه با ArcGIS Runtime SDK کار کردن با این رابط کاربری بسیار آسانتر می باشد اما در عین حال از آن نمی توان برای نمایش اطلاعات مکانی ای غیر از اطلاعات فراهم شده توسط OSM استفاده نمود.
لازم به ذکر است که این این ابزار قابلیت اجراء بر روی کلیه دستگاههایی با سیستم عامل آندروید نسخه 1.5 به بعد را دارا می باشد و علاوه بر آن بسیار کم حجم بوده به گونه ای که حجم کتابخانه با کلیه کدهای برنامه نویسی و تصاویر موجود در یدود 400 کیلوبایت است. لازم به ذکر است که به دلیل شباهت بسیار زیاد ابزارهای MapsFroge و OSMDroid با روش Nutiteq SDK for Android و همچنین جامعیت روش اخیر، تنها به توسعه سرویسی کاربردی برای نمایش قابلیت های ابزار Nutiteq SDK for Android خواهیم پرداخت.
4-4- معرفی ابزار OSMDroid
ابزار OSMDroid کتابخانه ای برمبنای نقشه های رستری و همانند MapsFroge تنها برای نمایش اطلاعات مکانی فراهم شده توسط فراهم کننده نقشه OSM می باشد. طراحی این ابزار به گونه ای صورت گرفته که به صورت آنلاین امکان نمایش داده های مکانی از فراهم کننده نقشه OSM فراهم گردد اما بر خلاف MapsFroge می توان با تعریف فراهم کننده های سفارشی به منظور تأمین موزائیک های نقشه، عملکرد این رابط را برای حالت آفلاین نیز گسترش داد. اگر بخواهیم به صورت بسیار مختصر این فرایند را تشریح نماییم به طور کلی در این روش یک شئ تحت عنوان MapView برای نمایش نقشه وجود دارد که باید فراهم کننده موزائیکهای نقشه را به آن معرفی نماییم.
فراهم کننده موزائیک های نقشه در حالت پیش فرض به صورت آرایه ای از فراهم کننده های دیگر می باشد که این فراهم کننده ها می توانند موزائیکهای نقشه را از داخل فایلهای سیستمی و یا از خادم OSM نمایش دهند. لازم به ذکر است که با اعمال تغییرات می توان نقشه های موجود در پایگاه داده داخلی دستگاه را نیز به عنوان منابع مورد نیاز برای فراهم کننده نقشه تعریف نمود. بنابراین بطور کلی به صورت مشابه با MapsFroge اگر چه استفاده از آن بسیار ساده است اما نمی توان بسیاری از قابلیت های نمایش نقشه های خاص را همانند تعریف سیستم مختصات و سیستم تصویرهای سفارشی از آن انتظار داشت.
4-5- معرفی ابزار Nutiteq SDK for Android
یکی از مهمترین و در عین یال پر کاربرد ترین ابزار نمایش اطلاعات مکانی در سیستم عامل آندروید، Nutiteq SDK for Android می باشد. به طور کلی می توان آن را با توجه به قابلیت های فراوان به عنوان جایگزینی مناسب برای رفع کاستیهای ابزار نمایش Google Map APIs در نظر گرفت. شکل 4 نمونه ای از کدهای نگاشته شده به زبان برنامه نویسی جاوا برای نمایش اطلاعات مکانی با استفاده از رو مورد بحث را نشان می دهد.
این ابزار علاوه بر دارا بودن قابلیت های عمومی نمایش اطلاعات مکانی همانند بزرگ نمایی، کوچک نمایی، جابجایی نقشه دارای قابلیت های منحصر به فرد دیگری نیز می باشد که می توان آنها را به طور خلاصه به صورت زیر فهرست نمود:
-
قابلیت افزودن عوارض هندسی بر روی نقشه
-
پشتیبانی از نمایش اطلاعات مکانی در حالت 2.5 و 3 بعدی
-
پشتیبانی از تمامی سیستم مختصاتها و سیستم تصویرهای مرسوم و همچنین قابلیت تعریف سفارشی آنها
-
SDK for Android
-
پشتیبانی از فرمت های KML ، shape file و Spatialite به منظور نمایش اطلاعات برداری
-
نمایش آفلاین نقشه ها با قابلیت امکان تعریف فراهم کننده های نقشه سفارشی در معماریهای توزیع یافته
-
پشتیبانی از فرمت Geotiff و دیگر همانندها به منظور نمایش اطلاعات رستری
-
قابلیت انجام تحلیل های مسیریابی در حالت آنلاین و آفلاین
-
پشتیبانی از تعداد فراوانی از فراهم کننده های آنلاین نقشه همانند OSM ، Bing Map ، Map Quest به عنوان نقشه های مبنای رستری
-
پشتیبانی از فراهم کننده های WMS(Web Map Service) و WFS(Web Feature Service) استاندارد
-
نمایش اطلاعات مکانی ذخیره شده در پایگاه داده محلی دستگاه های همراه
شکل 4 نمونه ای از کدهای نگاشته شده به زبان جاوا به منظور توسعه سرویس های کاربردی با استفاده از ابزار نمایش Nutiteq
علیرغم تمامی مزایای یاد شده، کمبود منابع آموزشی برای بکارگیری این ابزار نمایش نقشه در زمان نگارش این اثر را می توان به عنوان مهمترین مشکل آن یاد کرد. شکل های 5، 6 و 7 نمونه هایی از سرویسهای توسعه یافته ، برای نمایش توانمندیهای این ابزار را بر روی تلفن همراه Samsung Galaxy Grand نمایش می دهد. همانگونه که در شکل 5 نشان داده شده است، در حالت آنلاین میتوان نقشه رستری ارسال شده توسط فراهم کننده آنلاین OSM را نمایش داد. به منظور نمایش قابلیت بالای این ابزار در همپوشانی لایه های برداری و رستری سرویسی دیگر توسعه یافت. همانگونه که در شکل 6 مشخص شده است با درنظر گرفتن امکاناتی در سمت راست و پایین صفحه میتوان لایه های برداری ذخیره شده در پایگاه داده محلی دستگاه همراه را در حالت آفلاین بر روی لایه رستری مبنای OSM همپوشانی نمود.
علاوه بر آن به منظور نمایش نحوه عملکرد این ابزار در انجام تحلیل مسیر یابی آنلاین نیز سرویس کاربردی دیگری توسعه یافت. بدین ترتیب با انتخاب مبداء و مقصد توسط کاربر، با کلیک نمودن بر روی نقشه، و استفاده از سرویس مسیر یابی آنلاین OSM مسیر بهینه بر روی نقشه همانند شکل 7 نشان داده خواهد شد.
شکل 5 استفاده از ابزار – Nutiteq SDK برای نمایش آنلاین نقشه های رستری OSM
شکل 6 استفاده از ابزار – Nutiteq SDK برای نمایش همپوشانی نقشه های آفلاین برداری و نقشه های آنلاین رستری OSM
شکل 7 استفاده از ابزار – Nutiteq SDK برای نمایش آنلاین تحلیل آنلاین مسیر یابی با استفاده از سرویس OSM
5- بحث و نتیجه گیری
نمایش اطلاعات مکانی را می توان از اساسیترین بخشهای هر گونه سرویس مکانی قابل ارائه در محیط های همراه و همه جاگاه به شمار آورد. از طرفی دیگر، با توجه به اختصاص بخش عمده ای از بازار تجاری به محصولات همراه با سستم عامل آندروید، می توان چنین تجهیزاتی را به عنوان پر طرفدار ترین و متداول ترین پردازشگرهای قابل حمل توسط کاربران تلقی نمود . از این رو، بررسی توانمندیها، مزایا و معایب ابزار های نمایش اطلاعات مکانی در تجهیزاتی همراه با سیستم عامل آندروید می تواند از مهمترین مطالعات صورت گرفته در مرحله نیازسنجی هر نمونه ای از خدمات مکانی قابل ارائه در محیطهای تلقی گردد. اما به دلیل در دسترس نبودن منبعی جامع برای بررسی مزایا و معایب هر یک از ابزار های مورد استفاده، بسیاری از سرویسهای توسعه یافته پیشین با ابزارهای ناکارآمدی برای نمایش اطلاعات مکانی در بستر تجهیزات همراه توسعه یافته اند. در این مطالعه، ابزارهای نمایش اطلاعات مکانی شامل Google Map API ، ArcGIS Runtime SDK ، OSMDroid ، MapsFroge و Nutiteq SDK مورد بررسی قرار گرفتند. با توسعه سرویسهایی کاربردی برای هر یک از ابزارهای یاد شده مزایا و معایب یکایک آنها در قیاس با یکدیگر بررسی شدر در نهایت نیز میتوان برای خلاصه نمودن مفاهیم این اثر، نتایج حاصل از بررسی هر یک از ابزارهای نمایش اطلاعات مکانی را به صورت جدول 2 خلاصه نمود.
سپاسگزاری
در پایان بر خود لازم می دانیم از کلیه حمایتهای بی دریغ مجتمع آمایش و پدافند غیر عامل دانشگاه صنعتی مالک اشتر، در راستای انجام مطالعات این اثر تشکر و قدردانی نماییم.
جدول 2 نتایج بررسی ابزار های مورد استفاده در نمایش اطلاعات مکانی در تجهیزات همراه با سیستم عامل آندروید
نویسندگان: سروش اجاق ، حبیب اله سهامی ، محمدرضا ملک (مقاله ” معرفی ابزارهای نمایش اطلاعات به منظور برآورد نیازهای نسل جدید خدمات سامانه های اطلاعات مکانی همراه”)
