مواد و روشها
به منظور مقایسه کلی تعبیر و تفسیر و کاربرد داده های ماهواره ای با روشهای سنتی خصوصاً عکسهای هوائی و نقشه برداری به روش سنتی در این تحقیق اقدامات زیر مورد توجه و انجام پذیرفته است:
-
جمع آوری مشخصات سنجنده های مهم با قدرت تفکیک طیفی، مکانی و رادیومتری متفاوت.
-
مقایسه کلی روشهای نقشه برداری سنتی و رقومی خصوصاً از جنبه هزینه ها و صرفه جویی در وقت.
-
مطالعه روشهای جمع آوری نمونه و مطالعات میدانی جهت کاهش هزینه و صرفه جویی در وقت.
-
استفاده از نتایج طبقه بندی نظارت شده و جدول نتایج خطا جهت تعین نسبت نمونه ها به کل پیکسلهای محدوده مطالعاتی و اهمیت استفاده از این روشها.
آشنایی با چند سنجنده مهم در دور سنجی
به منظور آشنایی با اقدامات کشورهای مختلف برای دیدبانی سطح زمین و جمع آوری اطلاعات از آن تعدادی از سنجنده های کشورهای اروپایی، امریکا و ژاپن را که در دوره های 1 تا 176 روزه تصویر کاملی از سطح زمین در باند های مرئی تا مادون قرمز جمع آوری و به ایستگاههای زمینی ارسال می دارند در جدول 2 آورده شده است، این سنجنده ها دارای قدرت تفکیک مکانی، رادیومتری و طیفی متفاوتی بوده که به کاربران قدرت انتخاب و بهره وری مـتناسب با نوع پدیده مورد مطالعه را می دهند. در میان آنها NOAA هر 12 ساعت یک تصویر کامل از زمین ارائه می دهد، و اگر چهار سنجنده از این نوع همزمان تصویربرداری کنند هر 3 ساعت یک پوشش از زمین را ارائه خواهند داد، البته قدرت تفکیک مکانی این سنجنده پایین می باشد (1×1 کیلومتر) اما قدرت تفکیک زمانی آن بسیار بالا است. لذا برای بررسی پدیده های جوی، مراحل رشد گیاهان، نمایش پیشروی آتش سوزی خصوصاً در جنگلها، نظارت بر سیلابها و پیش بینی روند گسترش آن بسیار کارآمد میباشد، در مقابل سنجنده IKONOS با قدرت تفکیک مکانی کمتر از یک متر می باشد یعنی تصاویر آن امکان شناسایی تک درختان و وسـایل نقـلیه سـطح شـهرها را فراهم می آورد. بنابراین اطلاعات جمع آوری شده توسط سنجنده های فضایی قدرت تفکیک مکانی، طیفی ورادیو متری متفاوتی داشته، لذا این ویژگیها برای کاربران امکان بهره وری متناسب با نوع پدیده مورد بررسی را فراهم می آورد.
جدول 2 – انواع سنجنده ها که به جمع آوری اطلاعات از سطح زمین می پردازند.
|
سنجنده |
اندازه پیکسل(متر) تفکیک مکانی |
باندهای سنجنده ها |
|||||
|
B نانومتر |
G نانومتر |
R نانومتر
|
NIR نانومتر
|
SWIR میکرومتر |
TIR میکرومتر |
||
|
Landsat MSS عرض نوارجاروب185*185کیلومتر |
80 |
— |
600-500 |
700-600 |
800-700 1100-800 |
– |
– |
|
Landsat TM عرض نوارجاروب185*185کیلومتر |
30 120 |
520 – 450 |
600-520 |
690 – 630 |
900-760
|
75/1-55/1 35/2-08/2 |
5/12-5/10 |
|
Landsat ETM+ عرض نوارجاروب185*185کیلومتر |
30 60
|
515-450
|
605-525 |
690-630 |
900-775 |
75/1-55/1 35/2-09/2 |
5/12-4/10 |
|
SPOT 1 , 2 SPOT 4 |
20 (PAN) 10 |
– |
590-500 |
680-610 |
890-790 |
75/1-58/1 |
– |
|
ASTER عرض نوار جاروب 60 کیلومتر |
(VNIR)15 (SWIR)30 (TIR)90 |
– |
600-520 |
690-630 |
860-760 |
7/1-6/1 18/2-14/2 23/2-19/2 24/2-25/2 37/2-29/2 43/2-36/- |
48/8-13/8 83/8-48/8 28/9-93/8 9/10-3/10 7/11-9/10 |
|
IRS 1A, 1B عرض نوار جاروب 148 کیلومتر |
36 73 |
520-450 |
680-620 |
860-770 |
– |
– |
– |
|
Ikonos عرض نوار جاروب 13 کیلومتر |
4 (PAN)1 |
520-450 |
600-520 |
690-630 |
900-760 |
– |
– |
|
Quick Bird |
44/2 (PAN)61/0 |
520-450 |
600-520 |
690-630 |
900-760 |
– |
– |
|
SPOT Vegetation عرض نوار جاروب 2250 کیلومتر |
1150 |
470-430 |
– |
680-610 |
790-780 |
75/1-58/1 |
– |
|
NOAA –AVHRR عرض نوار جاروب 2700 کیلومتر |
1100 |
– |
– |
700-570 |
980-710 |
– |
93/3-5/3 3/11-3/10 5/12-5/11 |
|
Sea Wifs عرض نوار جاروب2801 کیلومتر |
1100 |
422-402 453-433 500-480 |
520-500 565-545 |
680-660 |
785-745 885-845 |
– |
– |
|
MODIS عرض نوار جاروب 2330 کیلومتر |
250 500 1000 |
479-459 |
567-545 |
670-620 |
876-841 |
25/1-23/1 65/1-63/1 16/2-11/2 |
84/3-66/3 99/3-93/3 08/4-02/4 3/11-8/10 3/12-8/11 |
|
SAC عرض نوار جاروب 360 کیلومتر |
175 |
500-480 |
560-540 |
690-630 |
835-795 |
7/1-55/1 |
– |
|
POLDER عرض نوار جاروب 2400 کیلومتر |
6000 |
453-433 |
– |
680-660 |
885-845 |
– |
– |
|
ADEOS-2 عرض نوار جاروب 1000 کیلومتر |
250 1000 |
448-438 465-455 495-425 |
570-560 570-520 |
683-673 690-630 |
715-705 767-759 880-770 870-860 1060-1040 |
25/1-23/1 74/1-54/1 32/2-10/2 |
85/8-35/8 3/11-3/10 5/12-5/11 |
SWIR (Short Wavelength Inferared Radiometer)
TIR (Thermal Inferared Radiometer)
TM (Thematic Mapper )
MSS (Multi Specteral Scanner)
ETM+(Enhanced Thematic Mapper)
PAN (Panchromatic)
VNIR (Visible and Near Inferared Radiometer
نویسنده: سیدکاظم علوی پناه، حمید رضا متین فر، فریدون سرمدیان
