داده ھای ماھواره به وسیله ثبت انرژی الکترومغناطیس(به عبارتی نور) بدست می آیند. این عمل به وسیله در نظر گرفتن محدوده ھای طول موجی مشخص و تعیین شده که تحت عنوان “باند” نامگذاری شده اند، صورت می گیرد. به طور مثال محدوده ھای، آبی، سبز، قرمز و مادون قرمز نزدیک، مادون قرمز میانی، مادون قرمز دور، مادون قرمز حرارتی. در سنجنده ھای ماھواره ھا بطور مثال لندست TM ھفت باند وجود ، دارد و این باندھا به صورت تصاویری از زمین در ھر محدوده طول موج نمایش داده می شود.
محدوده ھای امواج الکترومغناطیس
امکان استخراج اطلاعات اضافی از تصاویر رقومی به وسیله تعدادی از تکنیکھای تصویر وجود دارند که برخی از این تکنیکھا عبارتند از ترکیب رنگی کاذب False color composite ، تصاویر نسبتی(Image Ration) پردازش آنالیز اجزاء اصلی ، .(principal component Analysis)
استفاده از این روشھا بسته به کاربرد آنالیز و تفسیر در مورد محدوده مورد مطالعه را آسانتر می کند.
ترکیب ھای رنگی کاذب False color Composites
به طور مثال لندست TM 7 تصویر رقومی از یک محدوده مشخص در 7 باند انرژی الکترومغناطیسی تولید می کند. این تصاویر می توانند به صورت جداگانه به صورتی که در بخش بارزسازی تصاویر توضیح داده شد می تواند پردازش شود. اما در این حالت تصاویر به صورت سطح خاکستری باقی خواھند ماند (تصویر سیاه و سفید). این امکان وجود دارد که بتوان یک منظره را به وسیله کاربرد یک رنگ برای یک باند انتخابی رنگی کرد. به طور مثال: باند ١ = آبی، باند ٢= سبز، باند ٣= قرمز، بدین وسیله یک تصویر رنگی کاذب در یک منظره تولید خواھد شد.
ترکیب رنگی کاذب از باندھای ١،٢،٣
تصاویر نسبتی Image Ratios
در پردازش تصاویر ماھواره ای این امکان وجود دارد که اعداد رقومی مربوط به ھر باند در تصویر به یکدیگر تقسیم شده و یک تصویر سوم به وجود آید. تصاویر نسبی ممکن است جھت برداشتن اثرات سایه و نور مربوط به یک برآمدگی (خط الرأس) به خاطر زاویه تابش خورشید، استفاده شود. این تصاویر ھمچنین گاه در محاسبه شاخصھای مشخص مورد نظر، کاربرد دارند. بطور مثال از این روش می توان جھت بارزسازی پوشش گیاھی برخی عوارض زمین شناسی استفاده کرد.
اندکس ھنجارسازی اختلاف پوشش گیاھی Normalized Difference Vegetation
Index (NDVI)
NDVI= 100 × Square Root (Red-IR) (Red+IR)
(NDVI)= 100 × (باند مادون قرمز+ باند قرمز) (مادون باند قرمز- باند قرمز) ریشه دوم جذر
تصویر NDVI از کشور کانادا رنگھای سبز و زرد و قھوه ای، به ترتیب کاھش میزان شاخص پوشش گیاھی را نمایش میدھد.
آنالیز اجزای اصلی Principal Component Analysis
باندھای متفاوت در تصاویر چندطیفی شبیه آنچه در مورد TM گفته شد دارای نمایش ھای بصری مشابه در بازتاب ھا برای انواع پوشش سطحی مشابه بوده و تقریباً ھمانند ھم می باشند.
آنالیز مؤلفه ھای اصلی یک روش آماری است که برای کاھش زوائد اطلاعاتی و قرار دادن اطلاعات بیشتر مورد نیاز در باندھای تصویری به منظور ایجاد مؤلفه ھای کمتر و استفاده بیشتر ارائه شده است. با استفاده از این روش تصویری تولید می شود که تفسیر آن نسبت به داده اولیه بسیار آسان تر است
مثالی از اعمال آنالیز PCA بر روی تصویر SPOT
نویسنده: ریحانه احمدی روحانی