پایگاه داده چیست؟

پایگاه داده “مجموعه ای است از داده های ذخیره شده و پایا، به صورت مجتمع (یکپارچه) (نه لزوماً همیشه به طور فیزیکی، بلکه حداقل به طور منطقی)، بهم مرتبط، حتی الامکان با کمترین افزونگی، (دارای یک ساختار مبتنی بر یک مدل داده ای و توصیف شده بویژه در محیطی انتزاعی یعنی در چارچوب همان مدل داده ای)، تحت مدیریت یک سیستم کنترل متمرکز، مورد استفاده یک یا چند کاربر از یک (یا بیش از یک) “سیستم کاربردی”، بطور همزمان و اشتراکی”( روحانی رانکوهی، مفاهیم بنیادی پایگاه داده ها).

پایگاه داده مکانی چیست؟

پایگاه داده مکانی گونه ای از پایگاه داده هستند که با داده های مکانی کار می کنند. در عمل، امروزه پایگاه داده مکانی موجود با افزودن قابلیت هایی به نمونه های موجود پایگاه داده بوجود آمده اند. این قابلیت ها عبارتند از:

• نوع داده مکانی: داده های مکانی یا به شکل نوع داده ویژه یا به شکل شی بزرگ دودویی (Binary Large Object (BLOB)) در پایگاه داده ذخیره می شوند.
• شاخص گذاری مکانی: این سازوکاری برای تسهیل دسترسی به پایگاه داده مکانی با استفاده از مختصات ذخیره شده در فضای دوبعدی است. انتخاب های مختلفی برای این امر مانند R-Tree، QuadTree، B-Tree وجود دارد که هر کدام بر حسب نوع داده خاص و نیاز کاربردی نقاط قوت و ضعف خود را دارا هستند.
• عملگرهای مکانی: مجموعه ای از توابع و پردازش ها هستند که توسط زبان پرس و جوی ساخت یافته (Structured Query Language (SQL)) جهت پرس وجو و بازیابی محتویات انتخابی پایگاه داده، اتصال جداول بر طبق معیارهای مکانی و غیر مکانی و تولید نتایج در فرمت خاص استفاده می شوند.
• روال های مکانی کاربردی (Spatial application routines): اجزا نرم افزاری متنوعی برای عملکردهای کاربردی خاص پایگاه داده مانند بارگذاری داده مکانی (Spatial data loading)، نسخه بندی (Versioning) و کنترل ثبت تراکنش (Log transaction control)، تنظیم کارآیی (Performance tuning)، پشتیبانی پایگاه داده و تکثیر (Replication) آن هستند.

هر چند پایگاه داده های مکانی در سال های اخیر رشد قابل توجهی داشته اند ولی هنوز در زمینه هایی مانند داده های سه بعدی و دادهای زمانمند نیازمند تحقیق و توسعه بیشتری هستند. همانطور که دکتر zlatanova در مقاله خود با عنوان 3D Geometries in Spatial DBMS اظهار می کند ” همه پایگاه داده های مکانی نوع داده دوبعدی را به همراه پشتیبانی از مختصات سه/چهار بعدی (به غیر از Ingres که فقط دوبعدی است) در کنار تعداد زیادی از توابع که کم و بیش مطابق با استانداردهای OGC است ارائه می کنند. اکثر توابع فقط دو بعدی هستند (به غیر از PostGIS که تعدادی عملیات سه بعدی را پشتیبانی می کند).”

مطالب مرتبط:

استانداردهای عوارض مکانی قابلیت های مکانی پایگاه داده MySQL مفاهیم طراحی پایگاه داده مکانی – بخش ۲ (geodatabase )